ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ( အာဇာနည္သူရဲေကာင္း)

ၿပည္ေထာင္စု ၿမန္မာႏိုင္ေတာ္ၾကီး၏ ဖခင္၊ လြပ္လပ္ေရးဗိသုကာၾကီး ၿဖစ္ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း သည္သကၠရာဇ္ ၁၂၇၆ ခုႏွစ္၊ တေပါင္းလဆန္း ၁ ရက္ (1915 ခု ၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ 13 ရက္) စေနေန႔တြင္ မေကြးခရိုင္၊ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕၊ အဖ အမိန္႔ေတာ္ရ ေရွ႕ေန ဦးဖာ ၊ အမိ ေဒၚစု တို႔မွ ဖြားၿမင္သည္။

အသက္ခုႏွစ္ႏွစ္အရြယ္ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕၊ ဆရာေတာ္ ဦးေသာဘိတ၏ ေက်ာင္းတြင္ ပညာသင္၍ အသက္၁၄ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕ အမ်ိဳးသားအထက္တန္းေက်ာင္းသုိ႔ ကူးေၿပာင္းသင္ၾကားရာ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္တြင္ အထက္တန္းပညာကုိ ေအာင္ၿမင္၍ ထိုႏွစ္ဇြန္လမွာပင္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္သို႔ေရာက္ရွိေလသည္။

၁၉၃၅ ခုႏွစ္တြင္ တကၠသုိလ္ သမဂၢ အမႈ႕ေဆာင္ႏွင္႔ သမဂၢမွထုတ္ေ၀ေသာ အိုးေ၀စာေဆာင္ စာတည္း အၿဖစ္ေဆာင္ရြက္သည္။ ၁၉၃၆-၃၇ ခုႏွစ္တြင္ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ ဒုတိယဥကၠ႒အၿဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေၿမွာက္ၿခင္း ခံရၿပီးေနာက္ ၁၉၃၇-၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ၿမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသား သမဂၢ ဥကၠ႒အၿဖစ္ေရြးေကာက္တင္ေၿမွာက္ၿခင္း ခံရၿပန္ေလသည္။

ဤသို႔ ေက်ာင္းသားအေရးမ်ားကို မဆုတ္မနစ္ ေရွ႕ေဆာင္ေခါင္းရြက္ခဲ႕ၿပီးေနာက္ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ၿမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားဥကၠ႒အၿဖစ္မွ ထြက္၍ ဒို႔ဗမာ အစည္းအရံုးသို႔ ၀င္ေရာက္ၿပီးလွ်င္ အတြင္းေရးမွဴးအၿဖစ္ေန႔ည မနား ေဆာင္ရြက္ေလသည္။
၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယကမၻာစစ္ၾကီးၿဖစ္ပြားလာရာမွ ၿပည္ေထာင္စု ၿမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ၾကီးသည္ နယ္ခ်ဲ႕တို႔လက္ေအာက္မွရွင္းရွင္းၾကီးလြတ္ေၿမာက္ရမည္ဟူေသာ အဓိ႒ာန္ၿဖင္႔ ၁၉၄၀ ၿပည္႔ႏွစ္ ၊ ၾသဂုတ္လတြင္ ၿမန္မာၿပည္ၿပင္ပသုိ႔ ထြက္သြားၿပီးေနာက္ ၿမန္မာၿပည္ လြတ္လပ္ေရးရေစရမည္ ဟူေသာ ဂ်ပန္အစုိးရ၏ ကတိကိုယူ၍ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ႏွင္႔အတူစစ္ပညာကို သင္ၾကားၿပီးလွ်င္ ၁၉၄၁ ခု၊ ဒီဇင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ယိုးဒယားၿပည္ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕၌ ဗမာ႕လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ကို ဖြဲ႕စည္းေလသည္။
ထုိ႔ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ၾကီးမွဴးေရွ႕ေဆာင္ေသာ ဗမာ႔လြတ္လမ္ေရးတပ္မေတာ္သည္ ဂ်ပန္စစ္တပ္မ်ားႏွင္႔ အတူ ပူးတြဲခ်ီတက္လာၿပီးေနာက္ နယ္ခ်ဲ႕မ်ားလက္မွ ၿမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ၾကီးကို ၿပန္ လည္သိမ္းပိုက္ေလသည္။ သုိ႔ေသာ္ဂ်ပန္စစ္တပ္သည္ ကတိေဖာက္ဖ်က္ရံုသာ မက ၿပည္သူလူ ထုအေပါင္း တို႔အား ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားကို ၿပဳက်င္႔သၿဖင္႔ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဗမာ႔တပ္မေတာ္ၾကီးႏွင္႔တကြ တစ္ၿပည္လံုးကို ေခါင္းေဆာင္လွ်က္၁၉၄၅ခု ၊မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ဖက္စစ္ဂ်ပန္တို႔အားအတိ အလင္း စစ္ေၾကညာ၍ သုတ္သင္ရွင္းလင္းၿပီးလွ်င္ လူထုၾကီးတရပ္လံုးကို ဖက္စစ္တို႔၏ ၾကမ္းၾကဳတ္ရက္စက္မႈေဘးမွ ကယ္တင္လိုက္ေလသည္။
ဖက္စစ္ဂ်ပန္မ်ား ဆုတ္ခြာေၿပးၾကၿပီးေနာက္ ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ား ၀င္ေရာက္လာရာ၌လည္း ၿဗိတိသွ် တို႔သည္ၿမန္မာၿပည္ကိုကၽြန္သက္ရွည္ေစမည္႔ စကၠဴၿဖဴစာတန္းကို ယူလာၾကၿပန္သည္ ။ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း သည္ ဖက္စစ္ဂ်ပန္တို႔ကို ေတာ္လွန္ခဲ႕ေသာ “ ဖ ၊တ ၊ပ ၊လ ” ေခၚ ဖက္စစ္တိုက္ ဖ်က္ေရးၿပည္သူ႕လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႕ၾကီးကို အမ်ိဳးသားတပ္ေပါင္းစုၾကီး အၿဖစ္ ၿပန္လည္ဖြဲ႕ စည္းလွ်က္လြပ္လပ္ေရး ေအာင္လံၾကီးကို လႊင္႔ထူ၍ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲၾကီးဆင္ႏႊဲေလသည္။ ထို႔ေနာက္ယာယီ ၾကားၿဖတ္အစိုးရ အဖြဲ႕အတြင္းသုိ႔ ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္၏။ ၿဗိတိသွ်တို႔ထံ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အေရးဆိုရာ ၁၉၄၆ ခု၊ ဒီဇင္ဘာလ၊ ၂၀ ရက္ေန႔တြင္ ဘိလပ္သုိ႔ ဖိတ္ၾကားၿခင္းခံရၿပီးလွ်င္၁၉၄၇ ခု၊ ဇန္န၀ါရီလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ဘိလပ္သို႔ သြားေရာက္ခဲ႕သည္။ သို႔လွ်င္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ၏ ဖိတ္မန္ခ်က္အရသြားရမည္႔ဆဲဆဲတြင္ “ ခါးေတာင္းက်ိဳက္ မၿဖဳတ္ၾကႏွင္႔ ” ဟု ၿပည္သူလူထုအား အသင္႔ရွိေစရန္ မွာၾကားခဲ႕သည္။ ၿပီးေနာက္ အဂၤလန္ၿပည္၊ လန္ဒန္ၿမိဳ႕သို႔ တက္ေရာက္ကာ လြပ္လပ္ေရးအတြက္ အေရးဆို ၍ “ ေအာင္ဆန္း အတၱလီ ” စာခ်ဳုပ္ကို ခ်ဳပ္ဆိုခဲ႕ၿပီးလွ်င္” တစ္ႏွစ္အတြင္း လြတ္လပ္ေရး ရရမည္“ ဟူေသာ ရဲရဲေတာက္ ကတိၾကီးကို ၿပည္သူလူထုအား ေပးေလသည္။ ထို႔ေနာက္ ပင္လံုတြင္ တစ္ၿပည္ေထာင္လံုး ညီညြတ္ေရးၾကီးကို ခိုင္ၿမဲစြာ အုတ္ၿမစ္ခ်ၿပီးေနာက္ တႏိုင္ငံလံုး ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါ၀င္ေသာ တိုင္းၿပဳၿပည္ ၿပဳ လႊတ္တာ္ၾကီးကို ေရြးေကာက္ဖြဲ႕စည္း၍ ၿပည္ေထာင္ စုၿမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းုအုပ္ခ်ဳပ္ပံုး အေၿခခံ ဥပေဒ ၾကီးကုိ ေရးဆြဲခဲ႕ေလသည္ ။
ထိုသုိ႔ ၿပည္သလူထုၾကိး တစ္ရပ္လံုးကို လမ္းၿပေခါင္းေဆာင္လွ်က္ မိမိ ၏ အသက္စည္းစိမ္ကုိ ၿမဴတၿခမ္းမွ် ပမာမၿဳပဳ ဘဲ ၿပည္သူလူထု ၏ အက်ိဳးအတြက္ ၿပည္ေထာင္စုၾကီး၏ အက်ိဳးကိုသာ မ်က္ေမွာက္ၿပဳလွ်က္ အၿပင္းအထန္ က်ိဳးစားေဆာင္ရြက္ေနဆဲမွာပင္ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလိုင္ ၁၉ ရက္ေန႔၌ လူမသမာတို႔၏ လက္ခ်က္ၿဖင္႔ ၿပည္သူလူထု၏ ဖခင္ ေက်းဇူးရွင္ၾကီးသည္ လြပ္လပ္ေရးတိုကပြဲတြင္ က်ဆုံးခဲ႕ရေလသည္။